သဝီဖိလၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိအ့ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်တၢ်ကဟ့ၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢစ့အီၣ်လီး
သဝီဖိလၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိအ့ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်တၢ်ကဟ့ၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢစ့အီၣ်လီး
Karen News, 18 Feb 2014
URL: http://karennews.org/2014/02/villagers-affected-by-asian-highway-to-be-paid.html/
ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ခီပနံာ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢကဟ့ၣ်လီၤစ့အီၣ်လီးဆူပှၤမၤစံာ်ဖိတဖၣ်လၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤမ့တမ့ၢ်တၢ်ဟံးန့ၢ်အဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ခီဖျိတၢ်တ့ထီၣ်အ့ ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအဘျးစဲဝဲမၠၣ်ဝတံၣ်ဒီးကီးတရံးဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.
စီၤမီထူလၢအမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤဖဲကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဝဲၤဒၢးစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်,လၢအပူၤကွံာ်တနွံခ့ၣ်အဲၣ် ယူၣ်,ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်ခၢၣ်စးတဖၣ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးဝဲလၢက
တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့အီၣ်လီးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢကဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့အီၣ်လီးဆူပှၤဟီၣ်ကဝီၤဖိတဖၣ်လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ကွံာ်အဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်မ့တမ့ၢ်အ
ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဘၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲခီဖျိတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
စီၤမီထူစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်,“ပဝဲခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်ဖဲပၢဆှၢတၢ်ဝဲၤဒၢးဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်အပူၤဒီး တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢအဟဲ ဘၣ်ပှၤဟီၣ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တ
ဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ကဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့အီၣ်လီး ၁.၅ ကကွဲၢ် ကၠး (၁,၅၂၂ ဒီလၣ်) ဖဲလၢခီပနံာ်ကဟ့ၣ်ဝဲစ့အီၣ်လီး ၅၀၀,၀၀၀ ကၠး(၅၀၇ ဒီလၣ်) လၢဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တအ့ကၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တ အ့ကၢၣ်အဂီၢ်တၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့အီၣ်လီးပာ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ် ၂ ကကွဲၢ်ကၠး(၂,၀၂၉ ဒီလၣ်) န့ၣ်လီၤ.
မါလၣ်မၠဲၣ်လၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးလီၢ်နီၣ်ဂံၢ် ၁ ဖဲကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ကလံၤစိိးတခီစံးဂၢၢ်စံးကျၢၤဝဲဒၣ် လၢပှၤမၤစံာ်ဖိတဖၣ်လၢအဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဟါမူးဟါမၣ်ဟးဂီၤကွံာ်တဖၣ်တၢ်က ဟ့ၣ်လီၤက့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢစ့အီၣ်လီးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤတနီၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တူၢ်လိာ်မုာ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့အီၣ်လီးအံၤလၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤန့ၣ်လီၤ.နါပလဲ,ခၠီတီၣ်သဝီဖိဖဲကီးတ
ရံးကီၢ်ဆၣ်စံးဝဲ,“ပဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢအဟါမူးဟါမၣ်ဟးဂီၤကွံာ်တဖၣ်အဂီၢ်စ့အီၣ်လီးမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ်ဒီးပတူၢ်လိာ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
အ့ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် ၁ အံၤမ့ၢ်ဝဲကျဲအဆဲးဟဲလၢထိၣ်ကယိၣ်ဆူထၢခံၣ်(ရှ်)-ဘၢကၢၤရံယါကီၢ်ဆၢ( Tokyo to the Turkish-Bulgarian border)န့ၣ်လီၤ.တၢ်တ့ထီၣ်ကျဲအံၤအဂီၢ်စ့ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အံၤဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤခီဖျိအ့ရှၢၣ်တၢ်ဂုၤထီၣ် ပသီထီၣ်စ့တၢးန့ၣ်လီၤ. မၠၣ်ဝတံၣ်ဒီးကီးတရံးအဘၢၣ်စၢၤတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤတၢ်ပာ်ပတုာ်ကွံာ်အီၤတစိၢ်တလီၢ်ဖဲ ၂၀၀၅ နံၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤဖဲ ၂၀၁၂ နံၣ်ဖဲလၢကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်အဘၢၣ် စၢၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးစး ထီၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဝံၤအလီိၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.တၢ်တိာ်ပာ်ဝဲလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤကဝံၤဝဲဖဲလါအ့ြဖ့ၣ် ၂၀၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤမီထူလၢအမ့ၢ်ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤဖဲကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဝဲၤဒၢးစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်,လၢအပူၤကွံာ်တနွံခ့ၣ်အဲၣ် ယူၣ်,ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်ခၢၣ်စးတဖၣ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးဝဲလၢက
တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့အီၣ်လီးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢကဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့အီၣ်လီးဆူပှၤဟီၣ်ကဝီၤဖိတဖၣ်လၢတၢ်ဟံးန့ၢ်ကွံာ်အဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်မ့တမ့ၢ်အ
ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဘၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲခီဖျိတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
စီၤမီထူစံးဘၣ်ကညီတၢ်ကစီၣ်,“ပဝဲခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးထံကီၢ်ပဒိၣ်ဒီးခီပနံာ်ဖဲပၢဆှၢတၢ်ဝဲၤဒၢးဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်အပူၤဒီး တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤလၢအဟဲ ဘၣ်ပှၤဟီၣ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တ
ဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ကဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့အီၣ်လီး ၁.၅ ကကွဲၢ် ကၠး (၁,၅၂၂ ဒီလၣ်) ဖဲလၢခီပနံာ်ကဟ့ၣ်ဝဲစ့အီၣ်လီး ၅၀၀,၀၀၀ ကၠး(၅၀၇ ဒီလၣ်) လၢဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တအ့ကၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်တ အ့ကၢၣ်အဂီၢ်တၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့အီၣ်လီးပာ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ် ၂ ကကွဲၢ်ကၠး(၂,၀၂၉ ဒီလၣ်) န့ၣ်လီၤ.
မါလၣ်မၠဲၣ်လၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးလီၢ်နီၣ်ဂံၢ် ၁ ဖဲကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ကလံၤစိိးတခီစံးဂၢၢ်စံးကျၢၤဝဲဒၣ် လၢပှၤမၤစံာ်ဖိတဖၣ်လၢအဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ဟါမူးဟါမၣ်ဟးဂီၤကွံာ်တဖၣ်တၢ်က ဟ့ၣ်လီၤက့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢစ့အီၣ်လီးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤတနီၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တူၢ်လိာ်မုာ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လီၤစ့အီၣ်လီးအံၤလၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤန့ၣ်လီၤ.နါပလဲ,ခၠီတီၣ်သဝီဖိဖဲကီးတ
ရံးကီၢ်ဆၣ်စံးဝဲ,“ပဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢအဟါမူးဟါမၣ်ဟးဂီၤကွံာ်တဖၣ်အဂီၢ်စ့အီၣ်လီးမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ်ဒီးပတူၢ်လိာ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
အ့ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ် ၁ အံၤမ့ၢ်ဝဲကျဲအဆဲးဟဲလၢထိၣ်ကယိၣ်ဆူထၢခံၣ်(ရှ်)-ဘၢကၢၤရံယါကီၢ်ဆၢ( Tokyo to the Turkish-Bulgarian border)န့ၣ်လီၤ.တၢ်တ့ထီၣ်ကျဲအံၤအဂီၢ်စ့ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အံၤဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤခီဖျိအ့ရှၢၣ်တၢ်ဂုၤထီၣ် ပသီထီၣ်စ့တၢးန့ၣ်လီၤ. မၠၣ်ဝတံၣ်ဒီးကီးတရံးအဘၢၣ်စၢၤတၢ်တ့ထီၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤတၢ်ပာ်ပတုာ်ကွံာ်အီၤတစိၢ်တလီၢ်ဖဲ ၂၀၀၅ နံၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤဖဲ ၂၀၁၂ နံၣ်ဖဲလၢကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဒီးခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်အဘၢၣ် စၢၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးစး ထီၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဝံၤအလီိၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.တၢ်တိာ်ပာ်ဝဲလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤကဝံၤဝဲဖဲလါအ့ြဖ့ၣ် ၂၀၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.