ထံကီၢ်ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ်၀ဲၤဒၢး တဲလီၤကထၢ၀ဲ တၢ်ကဘၣ်ဘှီ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး
ထံကီၢ်ပှၤကူၣ်လိာ်တၢ်၀ဲၤဒၢး တဲလီၤကထၢ၀ဲ တၢ်ကဘၣ်ဘှီ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး
Myanmar Times, 20 Sep 2018
URL: https://www.mmtimes.com/news/state-counsellors-office-stresses-need-amend-2008-constitution.html
ကီၢ်ပယီၤတၢ်ဆီတလဲဆူဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်သနူ ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ထဲလၢ တၢ်ဘှီက့ၤ ၂၀၀၈ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစးတစု တဆီ ဘၣ်တဆီခီဖျိတၢ်တဲသကိးအကျဲန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ် အူကၠီၤတ့ၣ်စွ့ၤ, လၢအမ့ၢ်ထံကီၢ်ပှၤကူၣ် လိာ် တၢ်၀ဲၤဒၢး ကိတိာ်ခိၣ်, စံးဘၣ်သဲ စးဘျီၣ်ဒိၣ် ဖဲမုၢ်ပျဲၤအနံၤလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်တၢ်ဆီတလဲလၢအ ဆူၣ် တချုးလၢဒီကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်ကရၢစိ တီခိၣ်ရိၣ်မဲပ ဒိၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ် လၢထံဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ် ပာ်ကဖၢလၢသးသ့ န့ၣ်လီၤ.
"တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်သဘျ့, တၢ်ထဲသိးတုၤသိး ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်လိာ်သး ကဒဲကဒဲ လၢကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်အကျါသ့ ဖဲတၢ်မၤထွဲထီၣ် တၢ်သူၣ် ထီၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးကီၢ်စၢဖှိၣ်သ့အခါလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလၢ အမုၢ်လၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲအဖီတၢၣ်မ့ၢ် ဒ် သိးကမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲး တံးကီၢ်စၢဖှိၣ် ဒီးတၢ်ဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤအဂီၢ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံးလီၤကထၢ၀ဲ တၢ်အရ့ဒိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ် တဲသကိး ဒ်သိးတၢ်ကမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ဘၣ်ဃးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢ သနူ လၢအိၣ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤပူၤအဂီၢ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် အိၣ်ဒီးမူဒါအရ့ဒိၣ်လၢကမၤလီၤတံၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်မၤထွဲထီၣ်အီၤကသ့ အဂီၢ်လီၤ.
"လၢတၢ်လူၤမၤန့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲလၢ အဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်ဒွးအဂီၢ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢအအါ တၢ်ကဘၣ်မၤနၢၤန့ၣ်လီၤ." အ၀ဲ ဒၣ်စံး.
ကီၢ်ပဒိၣ်ကလဲၤဆူညါ တပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးအလုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အဂီၢ် လီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး.
ပဒိၣ်လၢအခဲအံၤမၤတ့ၢ်လံ ၂၁ ယၤဖှိၣ်ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် သၢဘျီ, လၢအမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ၅၁ ထံၣ်လီၤ. ဖဲတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်ခံဘျီတဘျီအဆၢကတီၢ်, တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးတၢ်ထုးဖးသး ဒ်အမ့ၢ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ် ညီၣ် ပၢလီၤသးအခွဲးယာ် ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ် ယာ်လၢကီၢ်စဲၣ်ကကွဲးပာ်လီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးသဲစးတဖၣ်, တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဆၣ်အကတၢၢ် တၢ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်န့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ် အူကၠီၤတ့ၣ် စွ့ၤစံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်ထုးဖးသးတၢ်ဂ့ၢ် အရ့မ့ၢ်ဒိၣ်သနာ်က့, အရ့ဒိၣ်အါလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးကဘၣ်မၤသကိးတၢ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အ ဂီၢ် ဖဲပှၤတလိၣ်ထုးဖးသးဘၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
လၢ ၅၀ မံးနံးအယံာ် အတၢ်ပာ်ဖျါဆူဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤအဆၢကတီၢ်, အူကၠီၤတ့ၣ်စွ့ၤ ကတိၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဃး တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢပ ဒိၣ်မၤန့ၢ် လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့, တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့, ဒီးတၢ်မၢဆူၣ်မၤထွဲတၢ်သိၣ် တၢ်သီတ ကပၤလီၤ.
စါသဲၣ်စံၤ, လၢအမ့ၢ် ယိၤဒိၣ်ကလုာ်ဒူၣ်အါဖုဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးပၣ်တံၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီခၢၣ်စး, စံး၀ဲလၢတၢ်ပာ်ဖျါလီၤဂၤဒ်သိးတၢ်ဃု မၤန့ၢ်တၢ်ဖးလၢတၢ်ဃုထၢအဂီၢ် ဖဲနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၃ သီတၢ်ဃုထၢဖိကတီၢ် ဘူးထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
"တၢ်ပာ်ဖျါဒ်န့ၣ်တကလုာ်အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ် တၢ်ထုးန့ၢ်ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဖးအသးလၢ ကဆီၣ်ထွဲပၣ်တံၣ်လၢပၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ဖဲနအဲၣ်ဒိးနဆိမိၣ်သ့, ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တြကၢးသးပ့ၤနီၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤလၢအ၀ဲ သ့ၣ် အၢၣ်လီၤ ဖဲအပူၤကွံာ်တၢ်ဃုထၢန့ၣ်ဘၣ်."
အူလၣ်စီ, လၢအမ့ၢ် ရၢၢ်ခၢၣ်ဒီကလုာ်ပၣ်တံၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီခၢၣ်စး, ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်စ့ၢ်ကီး ကိတိၤခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ.
"တၢ်ပၢနုာ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢတၢ်တဘှါၡဲဒဲး လၢဖီလ်စံၣ်အတၢ်ကတိၤလၢအရ့ဒိၣ်အပူၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤလိာ်ကွဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ် အံၤလီၤ. ယသးတမံဘၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်ကတိၤတစံးတၢ်နီတမံၤဘၣ်ဃး တၢ်မၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီ-မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီဘၣ်အဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
တဲဘၣ်ကမျၢၢ်ခီဖျိဘျီၣ်ဒိၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ကျဲးစၢးဘှီဘၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး ဒီးပဒိၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအဂၤ ဖျါလီၤဂာ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ဃုထၢဖိတၢ်လူၤမၤန့ၢ်တၢ်ဖး အတၢ်ကတိၤအသိးလီၤ, အဂ့ၢ် အူသ့ထိအူ, လၢအမ့ၢ် USDP ပှၤကတိၤတၢ်ပၢစံး၀ဲလီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်တၢ်ဆီတလဲလၢအ ဆူၣ် တချုးလၢဒီကလုာ်ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်ကရၢစိ တီခိၣ်ရိၣ်မဲပ ဒိၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ် လၢထံဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ် ပာ်ကဖၢလၢသးသ့ န့ၣ်လီၤ.
"တၢ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်သဘျ့, တၢ်ထဲသိးတုၤသိး ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်လိာ်သး ကဒဲကဒဲ လၢကလုာ်ဒူၣ်ကရူၢ်အကျါသ့ ဖဲတၢ်မၤထွဲထီၣ် တၢ်သူၣ် ထီၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးကီၢ်စၢဖှိၣ်သ့အခါလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံးဒံး.
အ၀ဲဒၣ်စံး၀ဲလၢ အမုၢ်လၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲအဖီတၢၣ်မ့ၢ် ဒ် သိးကမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲး တံးကီၢ်စၢဖှိၣ် ဒီးတၢ်ဆဲးစုမုၢ်ကျၢၢ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤအဂီၢ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံးလီၤကထၢ၀ဲ တၢ်အရ့ဒိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ် တဲသကိး ဒ်သိးတၢ်ကမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ဘၣ်ဃးဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢ သနူ လၢအိၣ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤပူၤအဂီၢ်လီၤ.
အ၀ဲဒၣ်စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ် အိၣ်ဒီးမူဒါအရ့ဒိၣ်လၢကမၤလီၤတံၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤဒ်န့ၣ်အသိး တၢ်မၤထွဲထီၣ်အီၤကသ့ အဂီၢ်လီၤ.
"လၢတၢ်လူၤမၤန့ၢ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်မၤကျဲလၢ အဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်ဒွးအဂီၢ်, တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢအအါ တၢ်ကဘၣ်မၤနၢၤန့ၣ်လီၤ." အ၀ဲ ဒၣ်စံး.
ကီၢ်ပဒိၣ်ကလဲၤဆူညါ တပတီၢ်ဘၣ်တပတီၢ် ဒ်သိးကမၤန့ၢ်ဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးအလုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အဂီၢ် လီၤ, အ၀ဲဒၣ်စံး.
ပဒိၣ်လၢအခဲအံၤမၤတ့ၢ်လံ ၂၁ ယၤဖှိၣ်ပ့ၢ်လိၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် သၢဘျီ, လၢအမၤန့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤ ၅၁ ထံၣ်လီၤ. ဖဲတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်ခံဘျီတဘျီအဆၢကတီၢ်, တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးတၢ်ထုးဖးသး ဒ်အမ့ၢ်နီၢ်ကစၢ်တၢ်စံၣ် ညီၣ် ပၢလီၤသးအခွဲးယာ် ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ် ယာ်လၢကီၢ်စဲၣ်ကကွဲးပာ်လီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးသဲစးတဖၣ်, တၢ်အၢၣ်လီၤဘၣ်ဆၣ်အကတၢၢ် တၢ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်န့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ် အူကၠီၤတ့ၣ် စွ့ၤစံး၀ဲလီၤ.
"တၢ်ထုးဖးသးတၢ်ဂ့ၢ် အရ့မ့ၢ်ဒိၣ်သနာ်က့, အရ့ဒိၣ်အါလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးကဘၣ်မၤသကိးတၢ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖဲဒရဲၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်အ ဂီၢ် ဖဲပှၤတလိၣ်ထုးဖးသးဘၣ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
လၢ ၅၀ မံးနံးအယံာ် အတၢ်ပာ်ဖျါဆူဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤအဆၢကတီၢ်, အူကၠီၤတ့ၣ်စွ့ၤ ကတိၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဃး တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီလၢပ ဒိၣ်မၤန့ၢ် လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့, တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့, ဒီးတၢ်မၢဆူၣ်မၤထွဲတၢ်သိၣ် တၢ်သီတ ကပၤလီၤ.
စါသဲၣ်စံၤ, လၢအမ့ၢ် ယိၤဒိၣ်ကလုာ်ဒူၣ်အါဖုဒံၣ်မိၣ်ကရဲးတံးပၣ်တံၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီခၢၣ်စး, စံး၀ဲလၢတၢ်ပာ်ဖျါလီၤဂၤဒ်သိးတၢ်ဃု မၤန့ၢ်တၢ်ဖးလၢတၢ်ဃုထၢအဂီၢ် ဖဲနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၃ သီတၢ်ဃုထၢဖိကတီၢ် ဘူးထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
"တၢ်ပာ်ဖျါဒ်န့ၣ်တကလုာ်အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ် တၢ်ထုးန့ၢ်ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဖးအသးလၢ ကဆီၣ်ထွဲပၣ်တံၣ်လၢပၢတၢ်အဂီၢ်လီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး. "ဖဲနအဲၣ်ဒိးနဆိမိၣ်သ့, ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တြကၢးသးပ့ၤနီၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤလၢအ၀ဲ သ့ၣ် အၢၣ်လီၤ ဖဲအပူၤကွံာ်တၢ်ဃုထၢန့ၣ်ဘၣ်."
အူလၣ်စီ, လၢအမ့ၢ် ရၢၢ်ခၢၣ်ဒီကလုာ်ပၣ်တံၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီခၢၣ်စး, ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်စ့ၢ်ကီး ကိတိၤခိၣ်အတၢ်ကတိၤလီၤ.
"တၢ်ပၢနုာ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢတၢ်တဘှါၡဲဒဲး လၢဖီလ်စံၣ်အတၢ်ကတိၤလၢအရ့ဒိၣ်အပူၤ ကဲထီၣ်တၢ်မၤလိာ်ကွဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ် အံၤလီၤ. ယသးတမံဘၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်ကတိၤတစံးတၢ်နီတမံၤဘၣ်ဃး တၢ်မၤန့ၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီ-မုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီဘၣ်အဃိလီၤ." အ၀ဲဒၣ်စံး.
တဲဘၣ်ကမျၢၢ်ခီဖျိဘျီၣ်ဒိၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ကျဲးစၢးဘှီဘၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ဘျၢသဲစး ဒီးပဒိၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအဂၤ ဖျါလီၤဂာ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ဃုထၢဖိတၢ်လူၤမၤန့ၢ်တၢ်ဖး အတၢ်ကတိၤအသိးလီၤ, အဂ့ၢ် အူသ့ထိအူ, လၢအမ့ၢ် USDP ပှၤကတိၤတၢ်ပၢစံး၀ဲလီၤ.